Нойрны тухай

Энэхүү мэдээллийг Зууны Мэдээ сониноос авсан.

Эртний хүмүүс “Нойр бол хүний сэтгэл санаа болоод бие организмын амралт” хэмээн үзсэн байдаг. Тэгвэл Зөвлөлтийн нэвтэрхий толь бичигт “Нойр нь хүний бие организм хийгээд уураг тархины тодорхой зогсонги чанар” гэж тэмдэглэжээ. Хүн амьдралынхаа 20-25 жилийг унтаж өнгөрүүлдэг. Энэ мэдээж бага хугацаа биш. Ингээд “нойрны тухай” өгүүлье.

131 хоног унтаагүй эр

1886 онд “Оросын хуучин цаг” сэтгүүлд хатан хаан Елизабета Пет­ровнагийн нэгэн зарцын тухай со­нирхолтой өгүүллийг нийтлэсэн бай­жээ. Учир нь зарц хатан хааны дэр­гэд үргэлж сэрүүн байх шаардла­гатай гэнэ. Хөөрхий зарц хоногт үдийн хоолны дараа ердөө 15-хан минут л унтана. Энэ нь түүний хувьд ал­дагдсан эрч хүчээ сэргээхэд бо­лом­жийн хугацаа байсан гэдэг. 1995 оны арванхоёрдугаар сарын 11-нд АНУ-ын Индиана мужийн сонинд “Андерсоны Дэвид Жонс гэгч эмч мэргэжилтнүүдийн анхаарлыг татаж байна. Тэрээр 131 хоног унтаа­гүй ч үүнээс ч олон хоног унтахгүй байж чадна гэж амласан хэмээн бичсэн байв.
Дэвид Жонс бол жирийн нэгэн. Олон хоногоор унтаагүй гээд түүний бие муудаагүй аж. “Унтахгүй байгаа­гийн ганц шалтгаан бол тамхи их тат­дагт байгаа юм” хэмээн Жонс ярьжээ.


Нойр гэж юу байдгийг 25 жил мартжээ

Унгарын Цеглед хотын иргэн Р.Са­гийн толгойн өвчний шалтгаа­ныг “олон цагаар унтдагаас” хэ­мээн оношилжээ. Эмч нар аль болох ун­тахгүй, сэрүүн байхыг түүнд зөв­лө­сөн байна. Тэрээр гэртээ ирснээс хойш урт хуга­цаагаар унтаагүй гэдэг. 25 жил хоёр сар, 11 хоногийн туршид нойр гэд­гийг мартжээ. Магадгүй унт­сан бол ийм олон жил амьд­рахгүй ч байсан юм бил үү. Өнгөрсөн жилүү­дэд тэрээр нойргүй амьдар­сан­даа хэн нэгэнд гомдоллож бай­гаа­гүй бө­гөөд түүний толгойн өвчин бүрэн арил­жээ. Энэ мэт хачирхалтай явдлууд цөөнгүй. Өнгөрсөн зуунд АНУ-ын Нью-Жерси мужийн Трентон хо­тод 90 жил амьдрахдаа нойр гэг­чийг огт мэддэггүй Алан Харлен гэ­дэг эр байжээ. Эмч нар түүний нойр­гүй амьдралд ажиглалт хийсэн ч дор­­витой үр дүнд хүрсэнгүй. Алан энэ олон жилийн турш жирийн хүмүү­сийн адилаар биеийн хүнд хө­дөлмөр эрхэлж, эрүүл хүнс хэрэглэж байв. Тэ­рээр биеийн хөдөлмөр хийсний дараа ядарч, сульддаг ч ун­таж ам­рах нь бүү хэл, амрал­таа­раа ном ун­шиж өнгөрүүлнэ. Нойргүй амьдра­лын ху­га­цаанд тэрээр хич­нээн ном унш­са­ныг бүү мэд. Аланы нойргүйд­лийн шалт­гаан нь их сонин. Ээж нь түү­­нийг хэвлийдээ тээж байхдаа тө­рө­хийн­хөө өмнөхөн ойчиж, хүндээр гэмт­жээ. Энэ нь Аланы уураг тар­хинд нөлөөлсөн гэдэг.

Сүүлийн түүх:

1960 оны арваннэгдүгээр сарын 29-ны өглөө Мадридын сонины хуу­дас­­наа дуулиант мэдээлэл гарчээ. Нар­­ны туяа нийслэлийг хүн нойр­ноос сэрээж байх үест 61 настай Ва­лентин Ме­дина гэгч испани эр Өм­нөд Касти­ли­гээс Мадрид хүртлэх 140 километр замыг дөрвөн өдөр, дөр­­вөн шөнө яв­ганаар туулж иржээ. 96 цаг зарцуул­сан энэ аялалд тэрээр нэг ч минут дуг­хийгээ­гүй бөгөөд ам­рах тухай ч бодоогүй гэнэ. Медина­гийн Мадрид руу ирсэн нь хотынхны ан­хаар­лыг өөр рүүгээ татах. Учир нь Ме­ди­на хүү­хэд бай­хаасаа л нойргүй­дэлд орсон бөгөөд яаж унтдагийг ч мэд­­дэггүй гэ­нэ. Тэрээр бичиг үсэг мэ­дэх­гүй учир шө­нийн цагаар ном ун­шина гэсэн ойл­голт байхгүй. Эмч нар түүнийг нойр­той болгох гээд ба­раа­гүй байна.

Нойргүйдлийн шалтгаан юу вэ

Уураг тархи мэдрэлийн хүчтэй цоч­­ролд орсны дараа юм уу, янз бү­рийн хортой зүйлс, мансууруулах бо­дис хэрэглэсний дүнд хүчтэй хор­дож, энэ нь сэтгэцэд нөлөөлснөөр нойр­гүйдлийг үүсгэдэг гэсэн таамаг­лал байна. Орчин үед өндөр техно­ло­гийн ап­паратын тусламжтайгаар хү­нийг удаан хугацаанд нойргүй амьд­­руулах та­лаар онол дэвшүү­лээд байна.