ТӨРӨХИЙН ӨМНӨХ ХӨГЖИЛ 5-р хэсэг

Номныхоо үргэлжлэлийг, төгсгөлтэй нь үзээрэй.. Та нетээс хайгаад өөрөө ч олж болно л доо, гэхдээ энд илүү хялбар байгаа... За тэгээд бие даалтаа амжилттай хийхийг хүсье... Хэрвээ та бичлэг үзэхийг хүсвэл энд дараарай...

30-р бүлэг: 8 дахь 7 хоног: Тархины хөгжил
Тархи 8 дахь долоо хоногт өндөр хөгжсөн байх агаад үр хөврөлийн жингийн тэн хагас орчмыг эзэлнэ.
Тархи маш түргэн томорч байна.
31-р бүлэг: Гарны хөгжил
Энэ үед үр хөврөлүүдийн 75 хувьд баруун гар давамгайлсан шинж илэрнэ. Үлдсэн хувийн нь тэн хагас нь солгой, харин тэн хагас нь солгой ч биш, зөв гар давамгайлсан ч биш байна. Солгой байх эсэх нь ийм эрт тодорхойлогддог байна.
32-р бүлэг: Эргэх
Хүүхдийн эмчийн сурах бичгүүдэд хүүхэд эхээс төрснөөсөө хойш 10 – 20 долоо хоног дээрээ хажуугаараа өнхөрч эргэдэг гэж заадаг. Яг үнэндээ энэ чадвар үр хөврөл амнион шингэнээр дүүрэн шар хүүдий доторх татах хүчин багатай орчинд байх үед төлөвшдөг. Харин эхээс гарсны дараа нярай хүүхэд татах хүчнийг даван туулах хүч хүрэхгүй учраас л хажуугаараа эргэж чаддаггүй байна.
Энэ үедээ үр хөврөлийн үйл хөдлөл идэвхэждэг.
Ингэхдээ удаан, түргэн, ганц удаагийн, эсвэл давталттай, өөрөө, эсвэл цочролоор хөдөлнө.
Толгойгоо эргүүлэх, хүзүүгээ сунгах, гараа нүүртэй хүргэх нь элбэгшинэ.
Үр хөврөлд хүрэхэд нүдээ анийх, эрүүгээ хөдөлгөх, гараараа атгах, хөлийн хуруугаа гозойлгох зэрэг хариу үйлдэл хийнэ.
33-р бүлэг: Нүд
Нүдний дээд доод зовхи 7 – 8 долоо хоног дээр нүдний урдуур түргэн томорч, хоорондоо бага зэрэг уусна.
34-р бүлэг: Амьсгалах ба шээх
Эхийн саванд агаар байхгүй ч 8 дахь долоо хоногт үр хөврөл байн байн амьсгалах хөдөлгөөн хийнэ.
Энэ үед бөөр шээс ялгаруулж эхлэх ба шээс нь амнион шингэн рүү зайлуулагдана.
Эрэгтэй үр хөврөлд төмсөг үүсэн бүрэлдэж байхдаа тестостерон буюу эрэгтэйн даавар ялгаруулж эхэлнэ.
35-р бүлэг: Мөч ба арьс
Дөрвөн мөчин дэх яс, үе, булчин, мэдрэл, судсууд насанд хүрсэн хүнийхтэй нэлээн төстэй болсон байна.
Эпидермис буюу үр хөврөлийн арьс 8 дахь долоо хоногт олон давхаргатай болж ирэх тул тунгалаг чанар нь ихээхэн алдагдана.
Амны эргэн тойронд үс бий болж, бас хөмсөг ургана.
36-р бүлэг: Дүгнэлт
Үр хөврөлийн үе 8 долоо хоног болоод дуусдаг.
Энэ үед хүний үр хөврөл ганц эсээс 4 мянган анатомийн бүтэц бүрдүүлж буй 1 тэрбум орчим эстэй болж өсөж хөгжсөн байна.
Энэ үедээ үр хөврөл том хүний биед байдаг бүх бүтцийн 90 хувийг бүрдүүлсэн байдаг.
37-р бүлэг: Ургийн үе: 9 дэх 7 хоног
Ургийн үе нь эхээс төрөх хүртэл үргэлжилнэ.
Ураг 9 дэх долоо хоногт хуруугаа хөхөж эхлэх ба амнион шингэнээс ч залгиж мэднэ.
Ураг гараараа юм атгах, толгойгоо урагш хойш хөдөлгөх, амаа ангайх, хамхих, хэлээ хөдөлгөх, санаа алдах, суниах зэрэг хөдөлгөөн хийнэ.
Нүүр, алга, хөлийн улын мэдрэл хөнгөхөн хүрэхийг мэдэрнэ.
“Ургийн хөлийн уланд аяархан хүрэхэд” хөлөө өвдгөөр нь нугалах, хөлийн хуруугаа атийлгах хөдөлгөөн хийнэ.
Энэ үед нүдний зовхи бүрэн аниатай байдаг.
Төвөнх дотор дууны холбоосууд бий болж, дууны хөвч бүрэлдэж эхэлнэ.
Эмэгтэй урагт сав мэдэгдэх ба өндгөвч дотор нь оогони хэмээх боловсроогүй үржлийн эс ажиглагдана.
Энэ үеэс эрэгтэй эмэгтэй гаднах бэлгэ эрхтэн ялгагдаж эхэлнэ.
38-р бүлэг: 10 дахь 7 хоног
Ураг 9 - 10 долоо хоногт огцом өсөж жин нь 75 хувиар нэмэгдэнэ.
10 дахь долоо хоногт нүдний зовхинд цочрол өгөхөд нүд нь доош эргэнэ.
Ураг энэ үед эвшээх, амаа ангайх, хамхих үйлдэл хийнэ.
Ихэнх ураг баруун гарын эрхийгээ хөхдөг.
Хүйд орсон гэдэсний хэсгүүд хэвлийн хөндийд буцаж орно.
Ихэнх ясанд ясжилт үргэлжилнэ.
Гар хөлийн хуруунд хумс үүсэж эхэлнэ.
Үр тогтсоноос хойш 10 дахь долоо хоногт хурууны онцлог хээ бүрэлддэг. Энэ л давтагдашгүй хурууны хээгээр тухайн хүнийг бусдаас хэзээ ч ялгаж болдог.
39-р бүлэг: 11 дэх 7 хоног
11 дэх долоо хоногт хамар, уруул бүрэн хэлбэржинэ. Хүний биеийн бусад хэсэгтэй адил амьдралын үе бүхэнд уруул, хамар ч өөрчлөгдсөөр байх болно.
Ургийн гэдэс нь ургийн залгисан ус, глюкозыг шингээж эхэлнэ.
Хүүхдийн хүйс үр тогтох үед нэгэнт шийдэгддэг боловч одоо гаднах бэлгэ эрхтнээр нь хүйсийг нь ялгах боломжтой болсон байна.
40-р бүлэг: 3-4 сар
Ургийн жин 11 - 12 дахь долоо хоногт 60 орчим хувиар нэмэгдэнэ.
12 долоо хоног өнгөрснөөр жирэмсний эхний гурван сар төгсөнө.
Энэ үед амны хөндий дотор амт мэдрэгчүүд бий болно. Эхээс төрөхөд амт мэдрэгчүүд зөвхөн хэл, тагнайд л үлдсэн байна.
Гэдэсний гүрвэлзэх хөдөлгөөн 12 дахь долоо хоногоос эхэлж, 6 долоо хоног үргэлжилнэ.
Шинэ төрсөн хүүхдийн гэдэсний анх ялгарах бодисыг зунгаг гэдэг. Зунгаг нь хоол боловсруулах фермент, уураг, хоол боловсруулах системээс гуужсан амьгүй эсүүдээс бүрдэнэ.
Дээд мөчийн урт нь 12 дахь долоо хоногт биеийн урттай зохистой харьцаандаа бараг хүрсэн байна. Доод мөч зохих харьцаандаа хүртэл арай илүү хугацаа шаардагдана.
Одоо ургийн ар нуруу ба толгойн оройгоос бусад бүх хэсэг зөөлөн хүрэхийг мэдэрч хариу үйлдэл хийнэ.
Энэ үед хүйсээс хамаарсан хөгжлийн ялгаа ажиглагдаж эхэлнэ. Жишээлбэл эмэгтэй ураг эрэгтэйгээсээ илүү олон удаа эрүүгээ хөдөлгөнө.
Өмнө нь амны орчим цочрол өгөхөд арагш зайлах хариу үйлдэл хийж байсан бол одоо харин цочрол өгсөн зүг рүү эргэж амаа ангайна. “Чиглүүлэх рефлекс” гэдэг энэ хариу үйлдэл төрсний дараа ч хадгалагдаж, хөхүүлэх үед ээжийнхээ хөхийг олж үмхэхэд нь хэрэг болдог.
Хацарт өөх хуримтлагдаж эхлэн, нүүр хэлбэржих нь үргэлжилж, шүд үүсэж эхэлнэ.
15 дахь долоо хоногт чөмгөнд цус үүсгэгч эсүүд үржинэ. Цусны эсийн ихэнх нь чөмгөнд үүснэ.
Үр хөврөл 6 дахь долоо хоногоосоо хөдөлж эхэлдэг ч эх нь үрийнхээ хөдөлгөөнийг 14 – 18 дахь долоо хоногоос л мэдэрдэг. Энэ үйл явдлыг хүмүүс “хүүхэд хөдөллөө” гэлцдэг.
41-р бүлэг: 4-5 сар
16 дахь долоо хоногт хэрвээ эмчилгээний шаардлагаар ургийн хэвлийг зүүгээр хатгавал цусанд нь норадреналин буюу норэпинефрин даавар ялгарч түгшүүр цочролд орсны шинж тэмдэг илэрнэ. Нярай хүүхэд, насанд хүрэгсэд ч ийм төрлийн цочролд ороход дээрх даавар ялгардаг.
Амьсгалын системд гуурсан хоолойн салаа бараг бүрэлдэж гүйцнэ.
Энэ үед ураг цагаан бодисоор бүрхэгдэж хамгаалагдсан байна. Цагаан бодис нь ургийн арьсыг амнион шингэнд цочрохоос хамгаална.
19 дэх долоо хоногоос ургийн хөдөлгөөн, амьсгал, зүрхний цохилт цусны эргэлт болок хоногийн хэмнэлд орно.
42-р бүлэг: 5-6 сар
20 дахь долоо хоногт бүрэн хөгжсөн дотор чихний кокле гэдэг сонсголын эрхтэн өсөж томорсоор гүйцэд хэмжээндээ хүрнэ. Энэ мөчөөс ураг өдөр өдрөөр янз бүрийн шинэ дуу авиа мэдэрнэ.
Зулайд үс ургаж эхэлнэ.
Арьсны бүх давхарга, бүтэц, булчирхай, үсний уутанцар хүртэл одоо боловсорсон байна.
Үр тогтсоноос хойш 21 - 22 дахь долоо хоногт уушги агаар амьсгалах чадвартай болж эхэлдэг. Энэ үеэс зарим ураг эхийн биеэс гадуур амьдрах чадвартай байдаг учраас энэ үеийг ургийн бие даан амьдрах чадвартай нас гэж үздэг. Эмнэлгийн шинжлэх ухааны урт удаан хөгжлийн үр дүнд эдүгээ дутуу төрсөн хүүхдийг амьдруулах боломжтой болоод байна.
43-р бүлэг: 6-7 сар
24 дэх долоо хоногт зовхи дахин нээгдэж, нүд нь анивчдаг болно. Огцом чанга дуу чимээ аваад анивчих үйлдэл эмэгтэй урагт эрэгтэйгээсээ эрт төлөвшдөг.
Зарим судлаач хэт чанга дуу чимээ ургийн эрүүл мэндэд сөрөг нөлөө үзүүлж болно гэж дүгнэсэн байна. Юуны өмнө зүрхний нь цохилт урт хугацаагаар нэмэгдэж, хэт их шингэн залгилах, улмаар зан төлөв ширүүсэж болно. Хэт чанга дуу авианы нөлөөнд удаан байснаас ургийн сонсгол алдагдаж болно.
Ургийн амьсгалын тоо минутад 44 удаа амьсгал авах, гаргах хүртэл нэмэгдэж болно.
Жирэмсний сүүлчийн гурван сард тархи түргэн томрох агаад ургийн хэрэглэж буй нийт энергийн 50 гаруй хувийг хэрэглэнэ. Тархины жин 400 – 500 хувь нэмэгдэнэ.
26 дахь долоо хоногт нүднээс нулимс гардаг болно.
Хүүхэн хараа 27 дахь долоо хоногт гэрэлд хариу үйлдэл хийдэг болно. Үүнээс хойш бүх амьдралын турш торлогт хүрэх гэрлийн хэмжээ энэ хариу үйлдлээр зохицуулагдана.
Үнэр мэдрэхэд шаардлагатай бүх элемент бүрэн боловсорсон байна. Дутуу төрсөн хүүхдүүд дээр хийсэн судалгаагаар үр тогтсоноос хойш 26 долоо хоног гэхэд үнэр ялгаж чадаж байгааг тогтоожээ.
Амнион шингэнд чихэрлэг амттай бодис хийхэд шингэн залгих тоо нэмэгдэнэ. Харин гашуун амттай бодис хийхэд залгих нь багасна. Мөн нүүр царайгаа ч ярвайлгах зэргээр хувиргана.
Ураг хөлөө солбин алхах мэт хөдөлгөөн хэд хэдэн удаа хийж “сальто” эргэлт хийнэ.
Ургийн арьсан доорх өөхөн давхарга нэмэгдэх тусам арьсны нугалаас багасна. Өөх нь төрсний дараа биеийн температураа хадгалах, хэрэглэх энергиэ хуримтлуулахад амин чухал шаардлагатай.
44-р бүлэг: 7-8 сар
Ураг 28 дахь долоо хоног дээрээ дууны бүдүүн нарийныг ялгах чадвартай болсон байдаг.
30 дахь долоо хоногт ураг дунджаар цагийн 30 – 40 хувьд амьсгалах хөдөлгөөн хийнэ.
Жирэмсний сүүлийн 4 сард ураг тодорхой хугацаанд чиглэл бүхий хөдөлгөөн хийж байгаад, тодорхой хугацаанд завсарлаж амарна. Энэ бүх үйл ажиллагаа нь ургийн төв мэдрэлийн систем улам бүр нарийн зохион байгуулалттай болж хөгжиж байгааг илтгэнэ.
45-р бүлэг: 8-9 сар
Барагцаагаар 32 дахь долоо хоногт уушгинд альвеол буюу уушгины цулцангууд бүрэлдэж эхэлдэг. Эдгээр нь хүүхдийг 8 нас хүртэл хөгжинө.
35 дахь долоо хоногт ураг гараа чанга атгадаг болно.
Ямар үнэртэй бодисын нөлөөнд байснаас шалтгаалан төрсний дараа ямар үнэрт дуртай байх нь тодорхойлогддог бололтой. Ээж нь жирэмсэн үедээ чихэр өвсний ханданд амт оруулдаг гоньд хэрэглэж байсан бол хүүхэд нь төрснийхөө дараа гоньдонд дуртай байх нь ажиглагдсан. Харин гоньд хэрэглэж байгаагүй эхийн хүүхэд гоньдонд бас дургүй байх нь харагдсан.
46-р бүлэг: 9 сараас төрөлт
Ураг төрөх болохоороо “эстроген” хэмээх даавар их хэмжээгээр ялгаруулж, хүүхэд төрөх үйл явц эхэлдэг.
Энэ үед эхийн сав хүчтэй агшиж, хүүхэд төрнө.
Хүний хөгжил үр тогтохоос эхлээд, төрөх хүртэл, дараа нь түүнээс хойш ч тасралтгүй үргэлжилдэг цогц, динамик үйл явц юм. Хэвлий дэх хөгжлийн үе хүний насан туршийн эрүүл мэндэд шийдвэрлэх нөлөө үзүүлдгийг сүүлийн үеийн нээлтүүд харуулж байна.
Хүний эрт үеийн хөгжлийн тухай бидний мэдлэг ахихын хэрээр төрөхийн өмнөх ба төрсний дараах үеийн хүний эрүүл мэндийг хамгаалах бидний боломж ч сайжирсаар байх болно.