Биологи 1,2

1. ДНХ-ын бүтэц үүрэг
Дизоксирибонуклейн хүчил. Устөрөгчийн холбоогоор холбогдсон 2 утаслагаас тогтсон бүтэцтэй. Үүнийг давхар мушгиа гэнэ.
А /аденин/- Т /тимин/
Т /тимин/- А /аденин/
Г /гуанин/- Ц /цитозин/
Ц /цитозин/- Г /гуанин/

Нэг нь нөгөөгөө нөхөн гүйцээх эдгээр хос сууриудыг хамжаа сууриуд гэнэ. Сууриуд нь бие биетэйгээ хамжсан ДНХ-ын утсыг бас хамжаа утас гэнэ.
ДНХ-ын молекул бүтцийн загвар ямар байхыг 1953 онд Дж. Уотсон, Ф.Крик нар анх дэвшүүлсэн юм.
ДНХ-бол удамшлын мэдээллийг хадгалагч юм. ДНХ-ын молекул гол төлөв эсийн бөөмд байрладаг. Харин зарим ийм молекул митохондри, хлоропластад бас байдаг.
Ферментийн нөлөөгөөр устөрөгчийн холбоо тасардаг ч буцаад хуваагдан мэдээлэл дахин дамжина. Үүнийг редупликаци буюу хоёрчлогдох гэж нэрлэнэ.


2.РНХ-ын бүтэц үүрэг

- Рибонуклейн хүчил
- Рибоз /5 нүүрстөрөгчит сахар/, аденин гуанин, цитозин, урацил хэмээх 4 азотлог суурь, фосфорын хүчлийн үлдэгдлээс тогтоно.
- РНХ-г ДНХ-ийн 1 утаслаг хэлбэр гэж үзэж болно. РНХ-ын молекул нь дан утаслагаас тогтдог, дезоксирозын оронд рибоз байдаг. Мөн тиминий оронд урацил байдаг...
- ДНХ-ийн молекулд байгаа удамшлын мэдээлэл нь уургийн молекулд дамжин хэрэгждэг. Уургийн бүтцийн тухай энэ мэдээлэл нь мэдээллийн хэмээн нэрлэгдэх М-РНХ-ын молекулаар дамжин цитоплазмд орж ирнэ. Цитоплазм нь рибосом гэгдэх органайд дээр уураг нийлэгжинэ. Мэдээллийн РНХ нь хамжаа зарчмын дагуу ДНХ-ийн нэг утас дээр бүрэлдэж, уургий нмолекулд байх аминхүчлийн дарааллыг тодорхойлно.
- Уургийн нийлэгжилтэнд бас зөөврийн РНХ оролцдог. З-РНХ нь уураг нийлэгжиж байгаа рибосомд хүргэж өгнө. Рибосомын бүрэлдэхүүнд РНХ-ын 3 дахь хэлбэр рибосомын РНХ оролцож рибосомын бүтэц, үйл ажиллагааг тодорхойлно.