Аригбөх, Хубилай ах дүү хоёрын хаан ширээний төлөө тэмцэл чухамхүү ингэж эхлээд удсангүй цус урсгасан зэвсэгт мөргөлдөөн болон хувирчээ. Мөнх хааны хатан тэргүүтэй олонхи монгол ноёд Их хуралдайг уламжлалт газар хуралдуулсан Аригбөхийн талыг идэвхитэй дэмжсэн байна. Хубилайн хувьд бол монгол улсын хаан ширээ залгах ёсыг зөрчиж алт, мөнгө, эд бараанд татагдсан өөрийн талын хэсэг монгол ноёдыг Кайпин-Шандуд аваачин ёс бус хуралдай зарлан хуралдуулж, өөрийгөө хаан ширээнд өргөмжилсөн юм. Хубилай монголын хаан ширээг булаан авахаар дүү Аригбөхийн эсрэг тэмцэхдээ, Кайпин хотыг монгол гүрний “нийслэл” хэмээн зарлаад Хархорумтай өрсөлдүүлэн тавьжээ. Нөгөө талаар Аригбөхтэй дайтах нь гарцаагүй хэрэг гэдгийг мэдэж, нууцаар цэргийн хүч сэлбэн байжээ.
Аригбөх төр улсынхаа уламжлалт ёс журмыг үл хайхран хувийн эрх ашиг хичээсэн ахынхаа эсрэг арга буюу зэвсэгт тэмцэл хийхэд хүрсэн ажээ. Хубилайд Тулуйн угсааны Хадан мэтийн ноёд цэргийн хүчээр идэвхитэй тусалсанаас гадна хятадын цэргийн ихээхэн хүч Аригбөхийн эсрэг дайнд шууд гар бие оролцожээ.1260 оны намар Аригбөх, Аландар нар тэргүүтэй цэргийн хүч хоёр хуваагдан, Кайпин хот тийш айсуйг Хубилай сонсмогц тэдний эсрэг хоёр замын их цэргийг угтан гаргажээ. Хоёр замын цэргийг Хубилай, Хадан нар удирджээ. Эхлээд Хадан, Аландар нарын цэрэг монголын их говийн өмнө захад ширүүн тулалдан, Аландарын тал ялагдлаж өөрөө алагджээ. Аригбөх, Хубилай нарын удирдсан цэргийн гол хүч мөн л монголын говийн өмнөд этгээдэд тулалдаж Аригбөх ялагдаж ухарсан байна. Хубилай Аригбөхийн цэргийг Орхон, Туулын савд хүртэл мөрдөн цохиж, Хархорумыг эрхэндээ оруулан авч Есүнгэ ноёноор удирдуулсан хэсэг цэргийг тэнд сахиулан суулгаад цэргийнхээ гол хүчийг авч Кайпин хотруу буцжээ. Хубилай ийнхүү яаравчлан буцсан явдал дүү Аригбөхөд дахин дайн хийх боломж хүч байхгүй гэж бодсоноос гадна Өмнөд Сүн улсыг бүрмөсөн байлдан дагуулах аян дайнтай холбоотой байжээ. Түүнээс гадна ер нь Хубилай угаас Хархорумд гүрний нийслэлийг урьдын адил төвлөрүүлж болохгүй гэж үзээд, шинэ барьсан Кайпин хотыг түр нийслэл болгож улмаар Бээжингээр нийслэллэх алсын зорилго тавьжээ. Хубилайн цэргийн гол хүч Хархорумаас явсан тэр сиймхийг Аригбөх ашиглаж, 1261 оны зун, намрын улиралд өөрийн хүчийг сэлбэн зузаатгах ажлыг сэм хийж цэргээ сургуулилж, агт морио амрааж, дахин байлдах бэлтгэлтэй болжээ. Ингээд Есүнгэ ноёны цэргийг довтлон бут цохиод Хархорумыг буцаан авчээ. Аригбөх 1261 оны өвлийн эхэн сарын орчмоор бүх цэргийнхээ хүчийг авч дахин Кайпинруу чиглэн хөдөлж Хубилайг хоёрдахь удаага довтолжээ. Аригбөхийн довтлон айсуйг Хубилай сонсмогц Өмнөд Сүн улсыг байлдах хэргээ арга буюу түр зогсоож цэргийнхээ гол хүчийг авч, Аригбөхтэй байлдахаар умард зүг яаравчлан хөдөлжээ. 1261 оны өвөл монголын говь нутгын заагт ах дүү хоёрын цэрэг дахин хүч сөрөн хэдэн өдөр үргэлжилсэн ширүүн тулалдаан хйисний эцэст Аригбөхийн тал ялагдаж ухран буцсан байна. Ингэж Аригбөхийн тал хоёр дахь удаагаа шийдвэрлэх тулалдаанд ялагдаж, үлэмжийн хохирол хүлээжээ. Үүнээс хойш бас Аригбөх аар саар довтолгооны удаа дараа хийсэн боловч тэр бүхэн амжилт олсонгүй. Хятад ба Цагаадайн улсын зүгээс Хаххорумд нэвтрэн орох худалдааны замыг Хубилай хааснаас болж Аригбөхийн тал хоол ундаар гачигдах зэрэг элдвийн бэрхшээлд тулгарчээ. Иймээс цэргийнхээ хүчийг дахин нөхөн сэлбэхэд үнэхээр хүнд болжээ. Мөн Цагаадайн улсын хан Алгуй урваж Хубилайн талд оржээ. Тэрээр тэнгэр уулын хавийн монголчуудад нэр хүнд олсон байжээ. Энэ учраас Аригбөх монголын баруун талаас хүч дэмжлэг олохоор Хархорумыг түр орхин Алтайн уулсыг давж, Илийн хөндийд хүрчээ.
Би бээр нэгэн удаа иймэрхүү нийтлэл нийтэлж байсан... тэрний үргэлжлэл гол нь сэтгэгдлээ үлдээгээрэй манайхаан !!
Бат-Отгон: Далд ухаан, тэнгэр язгуурыг шинжлэх ухааны аргаар тайлбарлана
Хүн төрөлхтний түүхийн үе үед нууцлагдмал элдэв зүйлс оршсоор иржээ. Тэр бүхнийг тайлахыг эрмэлзсээр ирсэн ч өдгөө тайлагдаагүй олон нууц оршсоор. Ингээд бид тун удахгүй өөрийн лекцээ тавих гэж байгаа “Хас гурвалжин” ТББ-ын Оюуны удирдагч, физикч, философич доктор З.Бат-Отгонтой та бүхнийг уулзуулж байна.
-Та лекцийнхээ талаар манай уншигчдад тайлбар хийхгүй юу. Таны лекцнээс юу олж авах вэ?
-Далд ухамсар гэдэг зүйлийг дэлхий нийтээрээ их ярьдаг болжээ. Хүн төрөлхтөн хүссэн ч хүсээгүй ч бумбын соёл иргэншил буюу оюун мандлын соёл иргэншилд шилжиж орсонтой холбоотойгоор нууцаа нээгээгүй далд үзэгдлүүдийг танин мэдэхийн төлөө эрмэлзэж, үүний төлөө ажиллаж байна. Энэ салбарт шинжлэх ухаан хүртэл анхаарлаа хандуулаад, энэ чиглэлийн үзэгдлүүдийг судалдаг синергетик гэдэг цоо шинэ салбараа нээгээд гуч гаруй жил хөгжүүлээд явж байна. Тэгэхээр энэ далд ухамсар гэдэг зүйлийг өнөөдөр монголчуудад ойртуулж, энэ үнэхээр байна уу, үгүй юу, байгаа бол юу юм бэ гэдгийг шинжлэх ухааны үндэстэй ялангуяа физикийн шинжлэх ухааны үндэстэйгээр энэ лекцээр ерөнхийд нь гаргаж тавих гэж байна.
-Харин Тэнгэр язгуур гэдэг нь?
-Далд ухамсар нь монголчуудын тэнгэр язгуур гэдэг ойлголттой холбогддог. Монголчууд өөрсдийгөө “Бид тэнгэр язгууртай ард түмэн, бид тэнгэрлэг ард түмэн” гэж ярих их дуртай. Ингэж ярьдаг боловч тэнгэр язгуур гэж юу вэ, тэнгэрлэг чанар гэж юу вэ гэдгийгээ мэддэггүй, шинжлэх ухааны болоод танин мэдэхүйн ямар ч түвшинд тайлбарлаж чаддаггүй. Тэгэхээр Хас гурвалжин холбоон дээр хийгдсэн сүүлийн жил хагасын судалгааны нэг чиглэл нь үүнийг тайлахад зориулагдсан. Тэнгэр язгуур гэдгийг бид туршилтын шинжлэх ухааны түвшинд харьцангуйгаар нилээн үндэслэлтэй гаргаж тавьж байгаа.
Сүүлийн үед монголчуудын тэнгэр язгуур гэж нэрлэдэг далд ухамсрын судалгаа нь дэлхий нийтийн эрдэмтдийн анхаарлын төвд орсон. Өнгөрсөн долдугаар сард дэлхийн нилээн хэдэн орны физикч, далд ухамсар судалдаг эзотерикч, синергетикчид цуглаж хэлэлцүүлэг хийсэн. Энэ хэлэлцүүлэгт бидний гаргаж ирээд байгаа тэнгэр язгуурын талаарх нэг хоёрхон зургийг Египетийн пирамидаас, Маяа соёлын туурин дээрээс, Гималайн уулсаас олчихоод яг юу вэ гэдэг учир зангилааг нь олох гээд чадахгүй байгаа юм. Тэгээд хэлэлцүүлгийнхээ эцэст “Үүний учрыг мэдэж байгаа хүмүүс нь монголчууд л байна. Тиймээс энэ бүхний учрыг олохын тулд Монгол руу явах ёстой юм” гэдэг дүгнэлтэнд хүрээд хэлэлцүүлэг дууссан. Энэ талаар 25-р суваг телевиз наймдугаар сард орчуулаад гаргана билээ. Тэгэхээр дэлхий нийтийн өндөр түвшний эрдэмтдийн судалгааны ажлын хүрээнд энэ ажил ороод ирчихсэн байна. Гэтэл Монголоос энэ асуудлыг хайгаад ирэхэд нь бид өөдөөс нь барих шинжлэх ухааны түвшний хариутай байх ёстой юм. Энэ ажил өнгөрсөн жил хагасын хугацаанд Хас гурвалжин холбоон дээр хийгдсэн. Тэгээд энэ хийсэн ажлынхаа эцсийн үр дүнгээ монголчууддаа хүргэх гээд энэхүү лекцийг зохион байгуулж байна.
-Тэгэхээр энэ бүхний хариуг лекцээс авах нь ээ?
-“Далд ухамсар”, “Тэнгэр язгуур” гэж юу юм бэ гэдэг асуултын хариуг аваад зогсохгүй нүдэн дээр нь фото зургаар бид үзүүлнэ. Шинжлэх ухааны баталгаануудыг хүртэл харуулна.
- “Хас гурвалжин” гэх холбоо шинжлэх ухааны энэ судалгаануудыг дэлгэн тавихын тулд санхүүжилтээ яаж олсон юм бол, ямар үйл ажиллагаа явуулдаг нь сонирхолтой санагдлаа?
-Манай холбооны ерөнхийлөгч Ж.Батбаатар нь энэ холбоог санаачлагч, үүсгэн байгуулагч, бизнесмен хүн юм. Энэ хүн 2007 оны нэгдүгээр сард надтай уулзаж, санал тавьсан. “Монголд өнөөдөр эдийн засгийн, материаллаг бодит хүч хангалттай бүрэлджээ. Гэтэл аливаа улс орны хөгжлийг шувуу юм гэж үзвэл тэр шувуу хоёр жигүүртэй байж гэмээ нь сая өндөр авдаг. Нэг жигүүрээ сая удаа дэвсэн ч газраас дээшлэхгүй. Тэгэхээр Монголын өнөөдрийн хөгжлийг өндөр авахуулахын тулд материаллаг бодит хүчнээс гадна оюуны хүчийг бий болгох хэрэгтэй байна” гэж хэлж байсан. Монголд оюуны хүч байна уу гэвэл байна. Гэхдээ нэгдэл байхгүй. Тархай бутархай байна. Тэгэхээр өөр өөрийн судалгаагаа хийгээд явж байгаа хүмүүсийг нэгтгэж зохион байгуулъя, ингэхийн тулд Хас гурвалжин холбоог байгуулъя гэсэн юм. Тэгээд энэ хүний санхүүжилтийн хүрээнд манай холбоо үйл ажиллагаагаа явуулдаг. Энэ холбооны оюуны удирдагчийн хүрээнд судалгаа шинжилгээний бүхий л ажлыг удирдан явуулдаг. Тэгэхээр манай байгууллага нь Монголд оюуны хүчийг бий болгох зорилготойгоор байгуулагдсан.
-Танайд ямар ямар хүмүүс ажилладаг вэ?
-Манай байгууллагад оюуны хүч харьцангуй бүрдсэн. Манайд зураачаас эхлээд угсаатан судлаач, инженер, зохион бүтээгч гээд нийгмийн оюун санааны төрөл бүрийн салбарт ажилладаг хүмүүс нэгдээд байна. Ингэсний хүчинд ч манай судалгаа ийм амжилттай явж байгаа юм.
Энэ бүхэнтэй холбоотойгоор манай байгууллагын зорилго ч өргөжиж эхэлсэн. Бидний өвөг дээдэс яагаад тийм хүчирхэг байсан, яагаад тийм тэнгэрлэг байсан юм? Тийнхүү тэнгэрлэг, хүчирхэг байсны нууц нь монголчууд тэнгэр үзлийг түгээн дэлгэрүүлж, өвлүүлэн уламжлуулж,байсанд оршдог. Монголчууд шинжлэх ухаан гэдэг зүйлийг хөгжүүлээгүй. Шинжлэх ухааны мэдлэг гээд хэдэн зуун боть ном хэвлүүлээгүй. Бас шашин шүтэж байгаагүй. Бид бөөгийн шашинтай бус, бөө мөргөлтэй байсан. Бөө гэдэг нь Бөөнөөр нь Өртөөлөн Өрнүүлэхүй гэсэн утгатай үг. Юуг бөөнөөр нь өртөөлөн өрнүүлэх гээд байгаа юм бэ гэхээр 35 эрдэм, 9 ухаан, 8 оюун, 12 зөн билиг, 99 тэнгэрийг аливаа хүн өөр дээрээ өртөөлж эзэмшвээс тэр хүний тархи нь гэгээрч тэнгэр болдог байжээ. Тэр гэгээрсэн тэнгэр тархитай хүнийг л бөө хүн гэж хэлдэг байж. Тэгэхээр бөө гэдэг нь гэгээрсэн тэнгэр тархи гэсэн үг юм байна билээ. Одоогийн бидний энэ онгод сахиус буулгаад байгаа удган, зайран бол тэнгэр бөөгийн доод түвшин. Тэгвэл жинхэнэ бөө хүн бол өөрийн тэнгэр болсон тархиныхаа хүчээр дээд тэнгэртэй холбогдож, тэндээс өгөгдөл мэдээллийг авч ашигладаг байсан байгаа юм. Тэгэхээр монголчуудын уламжлалт мэдлэг шашны мэдлэгээс, шинжлэх ухааны мэдлэгээс хол давсан, тэдний тайлбарлаж чадахгүй зүйлсийг тайлбарлаад байдаг учир нь тэд ертөнцийн мэдлэгийн сан буюу мөнх тэнгэртэй холбоо тогтоож тэндээс бэлэн мэдээллийг авч ашигладаг байсан байна. Тэгэхээр тэдэнд шинжлэх ухаан хөгжүүлэх хэрэг байгаагүй, тэдэнд мухар сүсэгт автаж шашин шүтэх хэрэг байгаагүй. Тэд бол цэвэр гэгээрлийн ард түмэн байсан. Монголчууд 1870 он хүртэл цагдаагүй, шоронгүй, эмнэлэггүй дэлхийн цорын ганц улс байсан. Манжийн дарангуйллыг эсэргүүцэж, үндэсний эрх чөлөөний төлөө боссон хүмүүсийг барьж хорих зорилгоор Монголд анхны шорон 1870-аад оны дунд үеэс үүссэн байгаа юм. Тэгэхээр монголчууд ямар их хүмүүжилтэй, боловсролтой, гэгээрэлтэй байсны баталгаа нь энэ. Эмнэлэггүй байсан гэдэг нь ямар эрүүл саруул байсны баталгаа. Хэдхэн хоногийн дараа “монголчуудын гэгээрэл” ном хэвлэлтэнд орох гэж байна. Энэ номонд энэ бүхнийг орчин үеийн шинжлэх ухаанаар тайлбарыг нь хийгээд тавьчихсан байгаа.
-Тэгвэл бөө, гэгээрсэн лам хоёрын хооронд ялгаа бий юу?
-Дэлхий дээр 300 гаруй төрлийн шашин байгаа гэж ярьдаг ч ерөнхийдөө буддын, христосын, лалын гэж гурав ангилагдаж байна. Тэгэхээр ямар ч шашин болоод гэгээрсэн гэж хэлээд байгаа тэр хүмүүс ерөөсөө “хүн үзэл”-ийг номлодог юм байна. Тэгээд хүн болж чадсаныг нь гэгээрээч ээ гээд “гэгээн үзэл”-ийг номлодог юм байна. Тэгвэл Монголчууд хүн үзлийг, гэгээн үзлийг, тэнгэр үзлийг гурвууланг нь номлож байсан. Тэгэхээр “хүн үзэл” гэж юу юм бэ. Бидний өвөг дээдэс сэтгэл оюунаараа хүн болох үйл явцыг “хүнээр хүн хийх ухаан” гэж хэлж байсан. Биеийн хувьд хүн төрсөн амьтныг сэтгэл оюунаар нь хөгжүүлж бие, сэтгэл, оюун гурвуулангийнх нь хувьд хүн болгож байгаа тэр үйл явцыг хүнээр хүн хийх ухаан гэж хэлж байсан байгаа юм. Тэгвэл монголчуудын хүнээр хүн хийх энэ ухааныг л өнөөдрийн бүх шашнууд, гэгээрсэн гээд байгаа хүмүүс номлодог. Энийг хүн үзэл гэж байгаа юм. Тэгвэл үүний дараа хүнийг гэгээнтэн болгох ухаан, дараа нь хүнийг тэнгэр болгох ухааныг монголчууд эзэмшээд хэрэгжүүлж байсан байна. Тэгээд хүн жинхэнэ хүн болоод зогсохгүй, гэгээрсэн оюун ухааныг бий болгож түүгээрээ дамжуулж дээд оюун ухаан, дээд тэнгэрүүдтэй холбогддог байсан байна. Монголчууд бол тэнгэрийн хуулиар амьдарч байсан ард түмэн. Жишээ нь, Чингис хааны амьдралд хэрэгжүүлж байсан аравтын систем бол далд ертөнцийн зохион байгуулалтын загвар. Тэгэхээр монголчууд ерөөсөө л тэнгэрийн хуулиар, байгалийн хуулиар амьдарч байсан гэдэг нь энэ мэт олон жишээгээр батлагдана.
-Монголчуудын зөв хүн байх, байгальд шүтэн амьдрах гэдэг энгийн ойлголтыг та хэлэх гээд байна уу?
-Яг зөв. Агуу юм энгийн, энгийн юм агуу гэж. Дэлхийн цөм өөрөө гал буюу халуун хайлмаг хэлбэрт оршдог. Тэнд халуун цөмийн байнгын гинжин урвал тасралтгүй явагдаж байдаг. Өөрөөр хэлбэл, тэнд асар их хэмжээний эрчим хүч үйлдвэрлэгддэг. Тэгэхээр тэр дэлхийн цөм чинь тайван тогтвортой байхын тулд илүүдэл энергиэ гадагшлуулдаг. Гэтэл өнөөдөр өндөр өндөр байшин барьж, хаа сайгүй асфальтан зам тавьж дэлхийн цөмийн энерги гадагшлуулах явцыг сааруулж байна. Өөрөөр хэлбэл, дэлхийн цөмийн гадагшлуулсан энерги өндөр өндөр байшин, асфальтан зам, цементээс дэлхийн цөм рүү буцаж ойж, түүн дээр эргэж хуримтлагдана. Тэгэхээр энэ их эрчим хүчийг агуулахын тулд дэлхийн цөм өөрийнхөө хэмжээг ихэсгэж байгаа юм. Ингэж хэмжээ нь ихэссэнээр дэлхийн цөм өөрийн эрхгүй чичрэлт өгч эхэлж байна. Үүний энгийн баталгаа нь галт уулын дэлбэрэлт, газар хөдлөлт, далайн шуурга, салхи, үер ус, дэлхийн уур амьсгалын дулааралт юм. Дэлхийн цөмийн ялгаруулсан энерги чинь хөрсөөр нэвтэрч гараад дэлхийн агаар мандлын хамгийн дээд давхаргад очиж, дэлхийн атмосферийн гадаад давхаргыг зузаалж байх ёстой. Тэр зузаалсан давхарга нь нар, сар, од гариг эрхсээс ирэх цэнэгт бөөмсийг шүүж энэ дэлхий дээрх амьдралыг хамгаалж байх ёстой. Гэтэл энэ их асфальтан зам тавьж, энэ том өндөр байшингуудыг барьснаар дэлхийн цөмийн гадагшлах ёстой энергийг гадагшлуулахгүй байгаагаас дэлхийн цөм тэр бүх энергиэ өөр дээрээ хурааж томорч байна. Үүний үр дүнд байгалийн элдэв гамшиг болж байна.
Гэтэл монголчууд байгалийнхаа хуулинд л зохицож амьдарч байсан. Тэд хэзээ ч байгалийн хуулийн эсрэг зүйл хийдэггүй байсан. Манайхан гадаад оронд явахдаа “Манайд ийм сайхан хөшөө дурсгал, соёл үлдээгүй” гэж ярьдаг. Үгүй. Хамгийн их соёл үлдсэн газар Монголд байгаа. Соёл гэж тэр хөшөө дурсгал, өндөр өндөр байшин барилга, гоё ганган хувцас биш. Соёл гэдэг үгийг хуучин монголоор бичихээр “соёол” гэж бичдэг. Энэ юу гэсэн үг вэ гэхээр амьдрал цэцэглэж соёолох хамгийн зохистой нөхцлийг соёл гэж хэлж байсан байгаа юм. Өөрөөр хэлбэл, амиас амьд, амьдаас амьдрал, амьдралаас амьдрахуй үүсдэг тэр тогтолцоог л соёл гэж хэлж байсан байна. Гэтэл өнөөдрийн энэ хөгжил чинь тэр амьдралыг сөнөөх тогтолцоо болчихсон байна. Тэгэхээр энэ бол соёл биш. Монголчууд тэнэгтээ үхсэн хүндээ зориулаад хөшөө босгочих сэхээгүй байгаагүй юм байна. Тэд дэндүү дээд гэгээрэлтэй, дэндүү дээд ухаантай байсан учраас хөшөө чулуу босгоод байдаггүй байжээ. Тэр бүү хэл хүнээ хүртэл зөв оршуулдаг байж. . Байгалиас хүн яаж ирсэн түүн шигээ л хөрсөндөө шингэдэг нь хамгийн зөв байдаг. Хүн дараагийн төрлөө олохын тулд энэ бие цогцос задрах ёстой байна. Гэтэл өнөөхийг чинь агар зандан модонд хийгээд, цементээр хучаад орхичихоор нөгөө цогцсон бие нь задарч гүйцдэггүй. Задарч гүйцдэггүй учраас дараагийн төрлөө олдоггүй. Энэ мэт далд ертөнцөд болж байгаа нарийн учир зүй холбоог чинь монголчууд ертөнцийн мэдлэгийн сантай холбогдсоноор танин мэддэг байсан учир тэрхүү мэдлэг дээрээ үндэслэж соёл иргэншлээ байгуулж оршин тогтнож ирснээр өнөөдөр энэ олон сая жил өнгөрөхөд Монголын газар нутаг унаган төрхөөрөө, онгон дагшнаараа байна. Энэ талаар “Монголчуудын гэгээрэл” номондоо нарийн гаргаж тавьж байгаа.
- Энэ бүхэн бидний соёл иргэншлийн гэх хүмүүстэй холбоотой юу?
-Ер нь бол анхны төрөгсөд, хожуу төрөгсөд, Лемүрчүүд, Атлантчууд бүгд ертөнцийн мэдээллийн сан руу орж мэдээлэл авдаг байсан. Тэрийгээ авч ашиглаж соёл иргэншлээ байгуулдаг байж. Тэр бэлэн мэдлэгийг буруугаар ашиглаж, өөрсдийгөө хэт өндрөөр үнэлсэн хүмүүс өнөөдрийн бидэн шиг соёл иргэншлээ сүйтгээд байгаль дэлхийдээ дайсагнаад дуусгасан гэдэг. Тэгтэл ертөнцийн оюун ухаан буюу мэдлэгийн сангаас ерөөсөө энэ тав дахь хүн төрөлхтнийг мэдээллийн сан руу нэвтэрдэггүй болгох гээд бидний гуравдагч мэлмий, далд ухамсарт энергийн босго тавьж өгсөн байгаа юм. Өөрөөр хэлбэл, оюунаа хөгжүүлээд тодорхой түвшинд хүрч тэнгэр болсон хүмүүс ертөнцийн мэдээллийн сантай холбогдож мэдээлэл авдаг боломжийг нээж өгсөн байна. Ийм хязгаар тавьчихангуут хүмүүс тэр бүр ертөнцийн мэдээллийн сан руу нэвтэрч мэдээлэл авахыг хүсэхгүй болоод зогсохгүй тэр оюуныг биш материалыг шүтсэн байна. Тэгэхээр ертөнцийн мэдлэгийн сан руу орж туйлын үнэн мэдээллүүдийг авдаг нэг тодорхой үндэстэн байх ёстой гэж үзсэн нь монголчууд байна. Тиймээс монголчууд тэндээс авсан мэдээллээрээ өөрсдийн соёл иргэншлээ хамгийн зохистойгоор байгуулж чадсан. Үүгээрээ дэлхий нийтийг үлгэрлэн дагуулах ёстой аж.
-Таны яриад байгаа зүйл зарим хүнд хэтэрхий хол, хийсвэр сонсогдож болох юм. Тийм хүмүүст та юу гэж хэлэх вэ?
-Тийм хүмүүст миний “Монголчуудын гэгээрэл”, “Чингисийн гэгээрэл” гэдэг хоёр номыг унш. Тэнд таны мэдэж, хүлээж авдаг шинжлэх ухаан гэдгээр чинь бүгдийг нь тайлбарлаад хийчихсэн байгаа. Ингэж л хэлэх байна. Өнөөдөр хүн төрөлхтний оюун санаа асар бохирдчихсон, сэтгэл нь бузартчихсан яваа. Шашин бол сэтгэлийн бузрыг арилгах тухай л номлодог. Оюуны бохирдлыг арилгах тухай номлодоггүй. Тэгвэл хүмүүсийг хүн болгодог, гэгээнтэн болгодог зүйл нь сэтгэлийн бузрыг арилгана. Харин хүнийг тэнгэр болгодог зүйл нь сэтгэлийн бузрыг оюуны бохирдолтой нь арилгадаг. Энэ үзлийг л монголчууд хэрэгжүүлчихсэн байжээ. Энийг л тэнгэр үзэл гэж ярьж байгаа юм.Тэгээд сэтгэлийн бузар, оюуны бохирдол хоёроосоо салсан улсууд чинь өөрөө тэнгэр болдог. Ингээд дээд тэнгэрүүдтэй холбогддог байжээ. Өнөөдөр бол хүмүүсийн оюун бохирдчихсон, хүмүүсийн мэдлэг хэт материалжсан, цэвэр мэдлэгийг хүлээж авч чадахаа байчихсан ийм байгаа үед таны тавьж байгаа асуулт үнэн. Гэхдээ би ийм хүмүүст би таны өмнө шинжлэх ухааны үндэстэй тайлбар нотолгоог гаргаж тавьж байгаа юм аа. Тэр нь “Монголчуудын гэгээрэл”, “Чингисийн гэгээрэл” гэдэг номнууд байгаа. Тэр номнуудыг уншчихаад дараа нь намайг шүүмжлээрэй л гэж хэлэх байна. Одоохондоо тэр хүн ойлгохгүй ч гэсэн хэдэн жилийн дараа ойлгоно. Намайг таван жилийн өмнө сүнс байдаг гээд ярьж байхад манай шинжлэх ухааны салбарын эрдэмтэд инээдэг, доромжилдог байсан. Харин өнөөдөр “Бат-Отгоон ямар шинэ мэдээлэл байна” гэдэг. Францын их сэтгэгч Фрэнсис “Өөрчлөлт өөрчлөлтийн дотроос хүний оюун санаанд хийх өөрчлөлт нь хамгийн их хөдөлмөр, цаг хугацаа, доромжлол шаарддаг” гэж хэлсэн байдаг.
-Эзотерик гэдэг нь далд ухаан биш цөөн хэдэн хүний шинжилдэг ухаан юм аа гэж байсан?
-Нууц судлал гэсэн үг. Хүн төрөлхтний үеийн үед энэ далд ертөнц, далд ухамсарт цөөн тооны хүн л анхаарлаа хандуулж түүнийг танин мэдэхийн төлөө сэтгэл оюунаа зориулж байсан байдаг. Харин өнөөдөр хүн төрөлхтний харьцангуй олонх нь энэ рүү анхаарлаа хандуулж эхэлсэн. Энэ нь бумбын соёл иргэншил буюу оюун мандлын соёл иргэншилд хүн төрөлхтөн шилжин орсонтой холбоотойгоор хүмүүсийн ухамсар сэргэж байгаа үйл явц юм. Ингэж хүмүүсийн ухамсар сэргэж байгаа ч оюун сэргэхгүй байгаа юм. Хүмүүсийн ухамсар нь сэргэж сансрын оюун ухааныг сонирхох сэтгэлгээ бүрдэж байгаатай холбоотой. Нууц судлал гэдэг бол хүмүүсийн оюуны хөгжлийн түвшингийн нэг шалгуур болдог зүйл. Тийшээ зөн билэгтэнгүүд, билгийн мэлмийгээ нээгчид, оюун ухаанаа хөгжүүлэгсэд л анхаарлаа хандуулдаг. Жирийн хүмүүс бол байгаа орчиндоо л баригдаж явдаг. Тийм учраас цөөн хэдэн хүний хүрээнд хөгжсөн үү гэвэл үнэн. Гэхдээ хүн төрөлхтөн ертөнцийн нууцад нэвтрэхээр үеийн үед хичээсээр ирсэн.
-“Матриц” гээд кино байдаг даа. Тэр киноны ерөнхий утгатай л дүйгээд байх шиг байх юм?
-Ер нь тийм. Ер нь “Матриц” гэдэг киноны цаад утга нь ертөнцийн оюун санааны нууц руу нэвтрэх. Тэгэхээр өнөөдөр бидэнд хоёр программ үйлчилдэг. Нэгдүгээрт байгалийн буюу ил ертөнцийн программ, хоёрдугаарт далд ертөнцийн программ. Би чамд наадхыг чинь жишээгээр тайлбарлаж өгье. Амьтдын үр төл эхээсээ төрөнгүүт дөрвөн хөл дээрээ босоод тэнцээд явчихдаг. Яагаад гэвэл, амьтан гэдэг бол зуун хувь ил ертөнцийн буюу байгалийн бүтээл учраас бэлэн мэдээлэл дээр үндэслэж ажиллаж байгаа нь тэр. Гэтэл хүний хүүхэд нүдээ нээх гэж хэдэн хоног болж, хөл дээрээ тэмцэх гэж хэдэн жил сар болох жишээтэй. Энэ нь хүний нүдэнд харагдаж байгаа цогцсон бие нь хэдийгээр ертөнцийн буюу энэ байгалийн бүтээл ч далд ертөнцөөс бид нарын сүнс гэж нэрлээд байдаг мөн чанар буюу оюун ухаан нь ирж биенд оршдог. Тийм учраас хүүхэд ил ертөнц дээр ирээд шууд хөхөө хөхөж, хөлд орж чаддаггүй. Яагаад гэвэл, өөр ертөнцийн мэдээлэлтэй байгаа учраас. Харин явцын дунд ил ертөнцөд дасаад, инээх, босох, суух гэж энийг хэлдэг юм байна гэдэг мэдээллүүдийг аваад, авсан мэдээлэл дээрээ үндэслэж үйлдэл хийж эхэлдэг. Ингээд гурван нас хүртлээ хүүхэд энэ ертөнцийн мэдээллийг нилээн сайн олж авсан учраас өөрийнхөө би гэдгийг ухаарч эхэлдэг. Манай настангуудын хүүхэд гурван нас, дотроо урд төрөлдөө хэн байснаа хэлдэг гэдэг чинь тэр далд ертөнцийн мэдээлэл нь бүрэн арилчихаагүй байх үедээ хэлж байгаа нь тэр байхгүй юу. Тэгээд далд ертөнцийн мэдээлэл нь аажимдаа арчигдаад ил ертөнцийн мэдээлэл давамгайлаад хүүхэд энэ ертөнцөд өөрийгөө ухаарч эхэлдэг. Тэгэхээр энэ далд ертөнцийнх, энэ ил ертөнцийх гэдэг холбоосыг өөрөө ойлгож байгаа тэр үйл явцыг ухаарал гэж хэлж байгааг л тэр “Матриц” кинон дээр гаргаж байна.
-Тэр далд ертөнцийн мэдээллийг ямар хүмүүс нь авдаг юм бэ?
-Хүний уураг тархи хоёр тал бөмбөлөгтэй. Бид нэгийг нь л ашигладаг гэдэг. Үүнийг эрдэмтэд нотолсон. Үлдсэн нэгд нь далд ухамсар байна. Биднээс өмнөх соёл иргэншлийн улсууд хоёр тал бөмбөлөгөө зэрэг ашигладаг байсан гэдэг. Бидний хувьд бол үүнийг энергийн босго болгоод тавиад өгчихсөн. Тийм учраас бид нар мэдлэгийг суралцаж хуримтлуулж олж авдаг болжээ.
-Хэрвээ бидний өмнө соёлт хүн төрөлхтөнүүд оршиж байсан бол бидний дараагийн үе хэзээ гарч ирэх бол?
-Бидний дараагийн үеийн индигочууд 1910 оноос төрж эхэлсэн гэдэг. 70-аад оноос идэвхжсэн. 1987 оноос бүр олширсон. Одоо дэлхий дээр 3 сая гаруй индигочууд байна. Тэд уураг тархиныхаа хоёр тал бөмбөлөгийг зэрэг ашигладаг. Ингээд л нөгөө зөн билэгтэнгүүд төрөөд эхэлж байгаа юм.
-Тэд нар хаагуур байна?
-Дэлхийгээр нэг байна. Бид нар өнөөдөр IQ ухаан ярьж байхад тэд нар өнөөдөр CQ ухаан ярьж байна.
-Өнөө зөн билэгтнүүд гээд байгаа И.Мехди эд нар нь орох уу, арай бараадахгүй юу?
-Арай бараадахгүй.
-Шашин явцгүй болжээ. Шашнаас болж улс хоорондын дайн үүсч, зарим ард түмэн хэт туйлдан ядуурч байна. Харин та бүхний яриад байгаа энэ зүйлс чинь шашны дараагийн шатны номлол уу?
-Шашинг юу гэж ойлгохоос болно. Шашин өөрөө шинжлэх ухаан. Гэхдээ би энийг зөвхөн буддын шашны хувьд ярьж байна. Христосын шинэ хуучин гэрээний 77 боть, коран сударт буддын шашных шиг ийм цогц онол байдаггүй. Харин ертөнцийн үүсэл, бүтцийн хөгжлийн ерөнхий зүй тогтлын цогц онолыг буддын шашин нилээн бодитой тайлбарласан байдаг. Шашин гэж сургааль, номлол гэсэн санскрыт үг. Сургааль гэдэг ямар нэгэн үзэл санааг номлож байна гэсэн үг. Тэгвэл шинжлэх ухаан ч гэсэн өөрийн үзэл санаагаа сургаж номлодог. Гагцхүү өөрийн дэвшүүлсэн үзэл санаагаа баталдагтаа л шинжлэх ухаан албан ёсны болдог. Шашин, шинжлэх ухаан хоёр бол хүн төрөлхтний танин мэдэхүйн хоёр аргачлалын илэрхийлэл нь. Тэгэхээр баталж, нотолдог шинжлэх ухаан, шууд номлодог нь шашин юм. Тэгэхээр үзэл суртал, үзэл санаа гэдэг утгаар нь аваад үзвэл юу ч шашин болж болно. Онол сургааль гэдэг талаас нь аваад үзвэл юу ч шинжлэх ухаан болж болно. Хүн төрөлхтний хувьд шашин мухардалд орсон уу гэвэл үнэхээр орсон. Өнөөдөр монголын уул болгон дээр овоо, овоо болгон дээр суварга босч байна. Сүм хийдүүд өглөөн нарнаас оройн нар хүртэл тасралтгүй ажиллаж байна. Энэ бүхэнд өвдөг, духаа цоортол мөргөөд байхад монголчуудын амьдрал дээшлэхгүй байна. Тэгвэл энэ буддын шашин Төвдийн ард түмнийг харах нь яасан юм. Балбын ард түмнийг харах нь яасан юм. Тэд нар энэ шашинд зүтгэж зүтгэчихээд өнөөдөр хоногийн хоолгүй, эрх чөлөөгүй ямар хэцүү амьдарч байна. Тэгэхээр шашин мухардалд орсон нь эндээс харагдаж байна. Энэ зөв явж чадсангүй. Яагаад мухардалд орсон гэхээр буддын шашны онол сургаалийн утга агуулгыг ойлгоод амьдралд хэрэгжүүлээд аваад явах биш, харин мухар сүсэг болгоод хувиргачихсан юм. Нэг ч үсгийг нь танихгүй, нэг ч өгүүлбэрийг нь уншаад утгыг нь ойлгохгүй байж залбираад байна гэдэг чинь мухар сүсэг байхгүй юу. Тэгээд одоо үс засч болохгүй, аян замд гарч болохгүй өдөр ч гэх шиг. Энэ биш ээ. Хэрвээ ингэвэл цаг хугацаа, орон зайг эрэмбэлж дугаарлаж байна гэсэн үг. Хүн төрөлхтөн ингэтлээ материалжиж, оюун санааны ядууралд орчихсон байна.
Дээр нь философи хүн төрөлхтөнд ямар ч шинэ үзэл санааг санал болгож чадахаа байсан. Зогсонги байдалд орчихсон. Шинжлэх ухаан онолынхоо өндөр туйлдаа ирлээ. Супер нэгдлийн онолын хүрээнд нано технологи хөгжөөд, энэ ДОХ, хорт хавдар бүгд эмчлэгдэнэ. Энэ том компьютер чинь бугуйн цаг шиг болно. Орчлон ертөнцийн хууль байдаг. Гариг эрхсүүд нягтраад жижигрээд ирэхээрээ буцаад дэлбэрдэг. Тэгээд шинэ оршин тогтнол эхэлдэг. Энэ байгалийн хуулиараа л явна шүү дээ. Одоо супер нэгдлийн онол хүлээн зөвшөөрөгдчихвөл ингээд шинжлэх ухаан оргилдоо хүрчихэж байна. Одоо энэ бүхнээс цааш хүний сэтгэцийн технологи л хөгжинө. Өөр гарц байхгүй. Хүмүүсийн толгойд ямар технологи хөгжүүлэх гээд, юу буугаад байгааг би мэдэхгүй л дээ. Сэтгэцийн технологи хөгжсөнөөр бид ертөнцийн оюун ухааны төвтэй байнга холбоотой болно гэсэн үг. Ингэж байж соёл иргэншил цаашаа явна. Хүн төрөлхтөн хөгжөөд байна, хөгжсөнийхөө хэрээр мөхөл рүүгээ ойртдог. Энэ бол байгалийн жам. Гэтэл хүн төрөлхтөн хөгжлийнхөө хэрээр сүйрэл рүү явж байна. Энэ бол хөгжил мухардсаны илрэл юм.
-Тэгвэл материаллаг хөгжлөө зогсооё гэсэн үг үү?
-Зогсоох биш. Хүний цогцсон биеийг дагаад унтах юмсан, идэх юмсан, амрах юмсан, жаргах юмсан, баяжих юмсан, машинтай болох юм сан гэх мэт дандаа араатан сэрэхүй явдаг. Харин далд ертөнцөөс ирж байгаа мөн чанарыг дагаад сурах юмсан, боловсрох юмсан, гэгээрэх юмсан, уучлах юмсан, аврах юмсан, хайрлах юмсан, өршөөх юмсан гэсэн дандаа хүн сэрэхүй явдаг. Араатан сэрэхүй, хүн сэрэхүй хоёр яг тэнцэж байж хүн чанар болдог. Өөрөөр хэлбэл, аль аль нь хэрэгтэй ,гэхдээ зөв зохистой хэмжээгээ л ол гэсэн үг. Гэтэл өнөөдрийн хүн төрөлхтөнд араатан сэрэхүй нь бараг зуун хувь болчихоод байна. Гайгүй хэлвэл, ерэн хувь болж. Хүн сэрэхүй тээр дор хаягдчихаад байна. Гэхдээ бид өнөөдөр орон гэргүй, гадаа хөлдөж үхэх гэж байгаа бол би мянган гэгээрэл яриад яах вэ дээ. Хоол хүнсгүй өлсөж үхэх гэж байгаа бол би яаж хөгжил боловсролын тухай ярих вэ. Тиймээс араатан сэрэхүйг үгүйсгэж болохгүй. Ингэвэл бас л өнөө туйлшрал гарч ирнэ. Мөн нөгөө мухар сүсэг болно. Тэгэхээр хоёр сэрэхүйн зохистой хэмжээг баримтал гэсэн үг юм. Жишээ нь, хайрын хэмжээ нь багадахаараа дурлал шохоорхол болдог, ихэсхээрээ хардалт, галзуурал болдог. Хайр зохистой хэмжээндээ байж л хайр болдог. Тэгэхээр ямар ч сайхан юманд хэмжээ хэрэгтэй л байхгүй юу. Тэр зохистой хэмжээгээ л олооч гэж хэлмээр байгаа юм. Ердөө л энэ.
Алс холын Австрали хотноо суралцаж байгаа манай 131dg-ийн гишүүн Баатка маань маргааш эх нутагтаа ирнэ гэсэн сураг гарлаа. Өөртэй нь мессенжерээр харилцсны дараа тодорхой болсон мэдээгээр Баатка маргааш эх нутагтаа ирээд бямба гарагт буцан явах аж. Аа мөн, бөөн бөөн бэлэг үүрсээр ирж яваа гэнэ, замаараа Солонгосоор дайрч яваа гэнэ. Энэ үнэн болов уу, аль эсвэл Бааткагийн ээлжит нэгэн шоу юу???
Манай ангийн Солонгост суралцаж байгаа армид MIU сургуулийн оюутан, 131dg-ийн гишүүн Цолмон маань нэмэгдэхээр өнөөдөр эх нутгаасаа гарч байна. Яг одоо, 00:20 миунтуанд хөдлөх Korean Air-ийн онгоцоор Сөүлийг зорьж байгаа Цолмондоо бүгдээрээ сурлагын өндөр амжилтыг хүсэн ерөөж, зөндөө зөндөө амжилтыг хүсч байна. Мөн блогоороо байнга орж, их нийтлэл бичдэг болно гэж бас найдаж байна. Цоомоо, сайн сураад, их мэдлэгийг хураагаад хүрч ирээд ихийг бүтээгээрэй!!! АМЖИЛТ ХҮСЬЕ!!! БИД ҮРГЭЛЖ ХАМТДАА!!! Үдэлтийн талаарх дэлгэрэнгүй зурган сурвалжлагыг тун удахгүй блогоос...
Өнөөдөр 23:40-өөс UBS-1 сувгаар бүх орон даяар цацагдах UNIVERSE BEST SONG-2009 нэвтрүүлгийн дугаарт манай ангийг төлөөлөн энэхүү тэмцээнд оролцож байгаа Бажгаа маань гарах гэж байна. Simple Plan хамтлагийн Perfect дууг дуулан 351 дугаартай оролцож байгаа Бажгаагаа бөөнөөрөө үзээрэй гэж уриалж байна, аа бас инээцгээгээрэй гэж өөрөө дамжуулсныг энд дурдмаар байна. Гадаадад байгаа үзэгчид маань тус телевизийн өөрийн сайтаар нь дамжуулан шууд үзэх боломжтой бөгөөд блог удахгүй бичлэгийг тавих болно!!!
Өнөөдөр рс-ээ ухаад сууж байтал нэг ийм баахан зурагнууд гараад ирлээ, үзээд байсан бүр дайн болоод явчихлаа. Нэлээн хоцорч тавьж байгаад хүлцэл өчье, тэгээд бас зөндөө зөндөө гоё зурагнуудыг удахгүй бөөн бөөнөөр нь тавих болноо...
Өнөөдөр Европын Хөлбөмбөгийн холбооны Төв байр байрладаг Швейцарын Ньон хотноо Аваргуудын Лигийн тэмцээний шилдэг 8 багийн сугалаа явагдаж, 5-р сарын 27-нд Мөнхийн хотод тулах азтай хүчтэй 2 багийн зам тодорлоо...Өнгөрсөн жилийн аварга Манчестер Юнайтед 2004 оны аварга Портутай, 2006 оны аварга Барса 2001 оны аварга Бавари Мюнхентэй тоглохоор болсон бол Английн 2 гигант Челси болон Ливерпүл 5 дахь жилдээ дараалан хоорондоо таарлаа. 131dg.blogspot.com та бүхэндээ сугалааг танилцуулж байна.
2006 оны Аваргуудын Лигийн хагас шигшээд энэ 2 баг хамгийн анх удаа бөгөөд эцсийн удаа Европын дэвжээнд хоорондоо тулж байжээ. Тэр тоглолтонд эцсийн мөчид "Шар шумбагчид"-ын лидер Х.Рикельмегийн торгуулийн цохилтыг ахмад хаалгач И.Леманн хааж, Т.Анри тэргүүтэй "Буучид"-ыг дараагийн шатанд шалгарч байлаа. Гэвч тэр цагаас хойш 2 баг бүрэлдэхүүндээ нэлээн өөрчлөлт хийжээ. Арсенал энэ удаа Ф.Фабрегас, С.Насри, Р.Ван Перси тэргүүтэй залуучууд бүхий Арсенал эхний тоглолтыг өөрийн Эмирэйтс цэнгэлдэхдээ хийх болжээ. Вилльяреалын хувьд энэ шатанд итали довтлогч Г.Россигийн гайхалтай формын ачаар гарч ирсэн гэж хэлж болох бөгөөд 2006 оны бүрэлдэхүүнээс бараг бүрэн шинэчлэгдээд байгаа билээ. Тэд Английн аварга Манчестер Юнайтедтэй 4 удаа 0:0-ээр тэнцснээрээ хамгаалалтаа хэр байгааг илтгэсэн гэж хэлж болно, гэхдээ тэдний эсрэг хийвэл хэдийг ч хийх чадалта ч, хийхгүй бол нэлээн зөрүүдлэдэг залуус бүхий Арсенал байгаа болохоор үр дүнг таахад хэцүү юм. Аль аль багийн хувьд хамгийн боломжийн сугалаа байлаа, Шар Шумбагчид өшөөгөө авч чадах болов уу?
Яг одоо хүн бүхэн дотроо Манчестер Юнайтедын азтайг гайхаж байгаа байх, яах аргагүй хамгийн азтай сугалааг татсан хэдий ч түүх, статистик, мэргэжилтнүүд бадарчин баярлах болоогүйг сануулж байна. Ж.Моуриньогийн үед Порту Аваргуудын Лигт түрүүлэхдээ Коштиньяагийн 90 дэх минутанд хийсэн гоолын ачаар МанЮ-г мулталж байсан удаатай билээ. Дуртай хүүхэлдэйн киноныхоо баатраар өөрийгөө нэрлэсэн Халк, мэргэн буучдын жагсаалтанд дээгүүр давхиж байгаа Л.Лопез, цуцашгүй капитан Л.Гонзалез нар түүхийг давтаж чадах болов уу. Өмнөх шатанд Special One-ий хийж чадаагүйг түүний хуучин баг нь хийж чадах болов уу. К.Роналду, У.Руни нараас бүрдсэн Сэр Алексын багийнхан 92-93 оны улирлаас хойш аваргаа хамгаалсан анхны баг болохын тулд эхлээд Португалын аваргуудыг давах хэрэгтэй. Тэд дундаж багтай тийм ч сайн тоглодоггүйг зөвхөн Монако, Порту, Галатасарай, Баиер Леверкузенд Аваргуудын Лигт хожигдож хасагдаж байсан жишээнээс харж болох юм. Тэгээд ч Ливерпүүл тэднийг Олд Траффордод нь бут ниргэж, өнгөрсөн жил "галзуурч" байсан К.Роналдугийн учрыг ихэнх хамгаалагчид олдог болж эхэлж байна. Гэвч аваргууд энэ улирлыг 5 цомтой л төгсгөхийг хүсч байгаа нь мэдээж.
Сүүлийн 5 улиралд 4 дэх удаагаа хасагдах шатанд...5 жил дараалан Аваргуудын лигт Улаанууд Цэнхэрүүдтэй тулах боллоо. Энэ удаа Рафа Бенитез Челсиг удирдаж байгаа 3 дахь дасгалжуулагчтай энэ удаа тулах нь. Аврам Грантын Челситэй хамгийн сүүлд тэр тоглож Ж.Риизегийн гутамшигт авто гоолын гайгаар хасагдсныг одоог хүртэл Улаануудын үнэнч фенүүд мартаагүй бас хариугаа авахыг тэсч ядан хүлээж байгаа нь гарцаагүй. 
Энэ 2 баг хамгийн сүүлд 10 жилийн өмнө 1998 онд хэсэгтээ таарч, Ноу Кампад зочилсон Мюнхений баг 2:1-ээр хожиж, улмаар Аваргын төлөө шалгарч, мөн л Ноу Кампад МанЮ-д харамсалтайгаар хожигдож байсан удаатай. Гэвч тэр үеэс хойш энэ 2 баг их өөрчлөгджээ. П.Гуардиола vs Ю.Клинсманн. Нэгэн үе өөр өөрсдийн удирдаж байгаа багтаа лидер нь байж, гайхалтай амжилттай тоглогчийн замналаа өндөрлөсөн 2 агуу тоглогч-залуу дасгалжуулагчид хоорондоо тулах нь. Тамирчин ахуйдаа хоорондоо 95-96 оны УЕФА-ийн цомын хагас шигшээд таарч тоглон Ю.Клинсманн Баваригийн хамтаар ялалт байгуулан улмаар аварга болж байсан ажээ. Хамгаалалтанд тулгуурлан тоглодог байсан Германы гигантыг үзүүштэй, гоолтой тоглолттой болгосон Ю.Клинсманн Францын маестро Ф.Риберид гол найдлагаа тавьж байгаа нь тодорхой. Тэгвэл өдгөөгийн дэлхийн хамгийн шилдэг довтлогоо хэмээгдэж байгаа "Шадар 3 цэрэг"-Анри-Это'о-Мессигийн хослолыг тэргүүн шугамандаа тавьсан Барсаг энэ жилийн хамгийн өнгөтэй багуудын нэг билээ. Гэхдээ Германчууд хэдийнээс л хамгаалалтаараа алдартай байсан төдийгүй энэ жил Аваргуудын Лигт ганц ч хожигдоогүй, бас өмнөх тойрогт Спортингийг рекорд-оноогоор хожиж гарч ирснийг мартаж болохгүй юм. Түүхийн хуудас сөхвөл Бавари Европын тэмцээнүүдэд хэзээ ч Барсад хожигдож байгаагүй. Гэхдээ л Барселонад хамгийн өндөр буюу 5 хүн тутмын 3 нь бооцоо тавьж байгаа талаар мэргэжилтнүүд сануулж байна. ЕВРО-2008-ын финалд хожигдсон хариугаа хамгийн том клубээрээ авахуулахыг Германчууд хүсч байгаа нь гарцаагүй юм. 
Цэргийн баяр болж буйтай холбоотойгоор ангийн охид ангийнхаа хөвгүүдийг баярлуулах үйл ажиллагаа өнөөдөр МУИС-ийн ЭЗС-ийн байранд 16:00 цагаас эхэллээ. Ингээд блог та бүхэндээ энэхүү баярын ажиллагаатай холбоотой шууд мэдээг цаг алдалгүй хүргэх болно. Хэрвээ та бидэнтэй нэгдэхийг хүсвэл зурган дээр гарсан хэн нэгэн рүү залган утсаар холбоо бариарай...
